Archief

Paul Panhuysen

28 jan - 18 maart 2012

Paul Panhuysen (1934 - 2015) heeft niet alleen als kunstenaar, maar ook als initiatiefnemer van het Apollohuis in Eindhoven zijn sporen verdiend. Van 1980 tot 1997 was hij de drijvende kracht achter deze experimentele ruimte, die uitgroeide tot een internationaal platform voor kunstenaars van uiteenlopende disciplines. Het samengaan van verschillende kunstvormen is ook voor de kunst van Panhuysen zelf kenmerkend. Hij benadert beeld en geluid als twee gelijkwaardige en aan elkaar gerelateerde grootheden. Dat heeft geleid tot een heel divers oeuvre van tweedimensionaal werk, geluidsculpturen, snaarinstallaties en concerten met experimentele muziek. In de tentoonstelling in de projectzaal van De Pont ligt de nadruk op zijn tweedimensionale werken. Ze vinden hun vertrekpunt in magische vierkanten, sudoku’s en de reeks van Fibonacci. Panhuysen heeft de getallen van deze rekenkundige reeksen ‘vertaald’ in vormen, kleuren en klanken.

In de serie Eight Double Sudokus ontlenen de werken hun opbouw aan de sudoku, met het getal negen als terugkerende eenheid. Ieder werk is opgebouwd uit drie maal drie bladen van 90 x 90 centimeter, die onderverdeeld zijn in drie maal drie vakjes; 81 in het totaal. Voor de invulling van deze structuur heeft Panhuysen gebruik gemaakt van negen verschillende vormen (de acht segmenten van een vierkant met afgeronde hoeken alsmede het lege middenvlak) en negen verschillende kleuren. De getallenvolgorde van twee verschillende sudoku’s vormden de leidraad voor de positionering van kleur en lijn. De ene sudoku was bepalend voor de vorm, de andere voor de kleur. Door de lijnen en kleuren te nummeren en de volgorde te laten corresponderen met die in beide sudoku’s heeft Panhuysen invulling gegeven aan de 81 vakjes van de structuur.

Op basis van deze zelfde uitgangspunten heeft Panhuysen ook de klank benaderd. Bij een aantal van de nu getoonde prints is muziek te horen die op basis van dezelfde sudoku’s is samengesteld. De muziek is opgebouwd uit verschillende pianofragmenten, die volgens de getallenreeksen van de twee sudoku’s zijn gemixt en achter elkaar gezet: Number made visible - Number made audible.

De behoefte om zintuiglijke fenomenen te onderzoeken en zich te laten verrassen door de uitkomsten daarvan is een belangrijke impuls achter het kunstenaarschap van Paul Panhuysen: de kunst als een vrijplaats om de wereld te verkennen. In een gesprek naar aanleiding van zijn tentoonstelling in de projectzaal merkte Panhuysen op: ‘De laatste jaren hebben politici het er steeds vaker over dat een kunstenaar ondernemer moet zijn. En toen dacht ik: dat is toch gek... Waarom ben ik kunstenaar geworden? Omdat ik géén ondernemer wilde worden. Dat is de kern, dat ik dingen wilde vinden en onderzoeken. Daar wil ik mijn leven lang mee bezig zijn.’

Site van de kunstenaar: www.paulpanhuysen.nl